Wczesna diagnostyka rozwoju dysplazji biodrowej

WCZESNA DIAGNOSTYKA ROZWOJU DYSPLAZJI BIODROWEJ

 

Czy można wykryć jaką tendencję rozwoju będą miały stawy biodrowe u młodych psów?

Tak. Już od lat wspólnie z ABvet veterinární klinika, prowadzimy wczesną diagnostykę rozwoju dysplazji biodrowej.

Dzisiejsza teoria powstawania dysplazji stawów biodrowych mówi, że „dysplazja ma uwarunkowania genetyczne, żywieniowe i środowiskowe”.

Pierwszym przejawem jest tzw. luźność stawu biodrowego.

Każdy pies rodzi się z luźnymi stawami biodrowymi, do ukończenia 4 miesiąca życia jest to fizjologiczne. Powyżej tego wieku, obecność rozluźnienia jest uznawana za znaczącą predyspozycję do powstania dysplazji stawu biodrowego.

Luźność jest zatem pierwszą oznaką predyspozycji do rozwoju HD i może być mierzone od 4 miesiąca życia.
Rozluźnienie nie jest równoznaczne z dysplazją!!!!
Można oszacować jak duży jest ten luz. Pierwszym wykonywanym pomiarem jest tzw. test Ortolaniego. Przeprowadza się go w znieczuleniu zwierzęcia, od 4 miesiąca życia.
Test wykrywa czy luźność jest obecna. Z punktu widzenia chirurga określa również dwa bardzo ważne kąty – kąt podwichnięcia i repozycji.
Jeśli w wieku 4 miesięcy zostanie wykryty u psa pozytywny efekt Ortolaniego, należy sobie uświadomić, że zwierzę ma predyspozycję do rozwoju HD.

Wykonanie testu Ortolaniego

 

 

 

Naciśnięciem na kończynę wywołuje się podwichnięcie w stawie.
Kiedy kończyna jest odciągana od ciała, główka kości ponownie wraca do panewki stawowej. W momencie tego powrotu następuje słyszalne kliknięcie. W stawie, który nie jest luźny nie można wywołać kliknięcia.

 

 

 

 

 

 

U psa, który ma pozytywny test Ortolaniego w następnej kolejności wykonywane jest badanie RTG, które określi jak bardzo staw jest luźny.
W znieczuleniu psa wykonywane są zdjęcia RTG w 3 różnych projekcjach.
Zdjęcia nie określają czy pies ma dysplazję, ale czy ma PREDYSPOZYCJE do jej rozwoju.
Czym większe jest rozluźnienie stawu, tym potencjalne prawdopodobieństwo jej wystąpienia jest większe.

RTG 1 w projekcji „na żabę” - prawidłowe i nieprawidłowe stawy biodrowe

 

 

 

 

RTG 2 w klasycznej projekcji VD – prawidłowe i nieprawidłowe stawy biodrowe

 

RTG 3 Distraction index (DI)

 

To zdjęcie jest najistotniejsze w oszacowaniu stopnia rozluźnienia stawu. Według niego mierzony jest wskaźnik DI, który jest wyrażony liczbą i określa odległość środka głowy kości udowej, od środka panewki stawowej.
Za fizjologiczną uważana jest wartość 0 – 0,3, wartości powyżej uznawane są za patologiczne. Im wyższa wartość (powyżej 0,3), tym prawdopodobieństwo wystąpienia HD jest większe.

Technika wykonania RTG do pomiaru DI

 

Pomiar DI - distraction index (zdj.1 DI-0,3 zdj. 2 DI-0,9)

 

Wartości DI oznaczają:

0 – 0,3 – są fizjologiczne i pies ma minimalne prawdopodobieństwo rozwoju HD

0,3 – 0,4 – wskazują na niskie prawdopodobieństwo rozwoju HD

0,5 – 0,7 – wskazują na umiarkowanie duże prawdopodobieństwo rozwoju HD

0,8 – 0,9 i więcej – wyraźnie wskazują na wysokie prawdopodobieństwo rozwoju HD

 

Możliwości leczenia chirurgicznego psów z pozytywnym DI.

U psów w wieku 4 – 4,5 miesiąca, z wartością DI 0,3 – 0,5 wykonujemy JPS (juvenile pubic symphysiodesis).

 

 

 

Jest to prosty zabieg, obarczony minimalnym ryzykiem. Polega na chirurgicznym skorygowaniu strefy wzrostu w spojeniu łonowym, przez co ogranicza się wzrost miednicy w tym miejscu. W pozostałej części miednica rośnie normalnie, co powoduje jej nachylenie i nasunięcie panewek na główki kości. Zabieg jest ograniczony wiekiem (4,5 miesiąca, w ekstremalnych przypadkach można go wykonać nawet w wieku 12 tygodni) i DI poniżej 0,5.

 

Graficzne zobrazowanie rozwoju miednicy po JPS

 

 

U psów w wieku 6 – 10 miesięcy i DI 0,3 – 0,8 wykonuje się DPO (double pelvic osteotomy). Nowsza wersja starej techniki TPO (triple pelvic osteotomy). Pierwotnie miednica była cięta w 3 miejscach, obecnie robi się to tylko w 2. Zasada jest taka sama jak w JPS – nasunięcie panewki na głowę kości udowej. Różnica polega na tym, że osiąga się to natychmiast, od razu po operacji, nie trzeba czekać aż miednica urośnie. Zabieg ma szereg ograniczeń, nie u każdego psa można go wykonać. Główne ograniczenia oprócz wieku, to AR (kąt repozycji) do 30 stopni, pies nie może mieć zmian zwyrodnieniowych.

Istnieją jeszcze inne zabiegi – pectinektomia, DARplastyka, osteotomia miedzykrętarzowa – te procedury w obecnej dobie nie są już zalecane – nie prowadzą do naprawienia stawu.
Zabiegi chirurgiczne takie jak THR (endoproteza), FHO (amputacja głowy kości udowej), denerwacja są przeznaczone dla dorosłych psów, tak więc nie należą do tej kategorii.

Graficzne zobrazowanie zasady DPO

 

Pacjenci Kliniki ABvet po DPO ( Labrador-6,5mc i Rottweiler-7,5mc)

Poprzez te zabiegi nie można usunąć obciążenia genetycznego w kierunku HD, pies nadal będzie go przenosił.

Oczywiście wczesne diagnozowanie HD nie jest aż tak jednoznacznie proste.
Nie można z całą pewnością powiedzieć, że wartości DI powyżej 0,3 zawsze są pozytywne.
Bardzo dużą rolę odgrywają tutaj predyspozycje rasowe. Przykładowo w rasie barzoj przeciętna wartość DI to 0,15, labrador – 0,45, RTW – 0,53, nowofunland – 0,58, cane corso – 0,6.
Fakt ten pokazuje dlaczego poszczególne rasy są bardziej lub mniej predysponowane do rozwoju dysplazji biodrowej.
Jednakże powszechnie, za graniczną uważana jest wartość 0,3.
Na rozluźnienie stawów wpływ mają również uwarunkowania hormonalne, przeciążenie, waga, karmienie.

ABvet veterinární klinika prowadzi wczesną diagnostykę oraz wykonuje wszystkie wymienione zabiegi – JPS, DPO, THR, FHO, denerwacja.

 

Opracowanie: MVDr Martin Novák, ABvet veterinární klinika